Tientallen gemeenten staan voor ingrijpende bezuinigen doordat de zorgtaken die zij erbij hebben gekregen veel duurder zijn dan begroot. Er zijn onder meer plannen voor het sluiten van bibliotheken, minder onderhoud aan wegen en gebouwen, minder cultuur en het verhogen van de gemeentebelastingen. Dit blijkt uit een rondgang van de Volkskrant.

Voor meer dan tweederde van de gemeenten vormen vooral de kosten voor jeugdzorg een probleem. Bij elkaar hebben de gemeenten hun budget hiervoor overschreden met meer dan 600 miljoen euro. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) erkent het probleem en gaat op zoek naar extra geld.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bevestigt dat veel gemeenten overwegen de onroerende-zaakbelasting (ozb) te verhogen of bibliotheekfilialen te sluiten. ‘Terwijl het niet de bedoeling is dat de burger de dupe wordt van de tekorten op de jeugdzorg’, zegt woordvoerder Angela de Jong.

De gemeenten zijn in 2015 verantwoordelijk geworden voor de jeugdzorg. Sindsdien is het aantal jongeren (tot 23 jaar) in jeugdzorg gestegen met 12 procent: van 380 duizend in 2015 tot 428 duizend in 2018, bleek deze week uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Minder geld van het Rijk
Met de overheveling van taken naar de gemeente heeft het Rijk meteen flink bezuinigd op de jeugdzorg. Het merendeel van de gemeenten kampt met grote tekorten omdat ze er van het Rijk minder geld voor krijgen dan ze eraan uitgeven.

Minister de Jonge probeert bij het kabinet extra geld voor de gemeentelijke jeugdzorg los te peuteren in de Voorjaarsnota. Ook de VNG oefent druk uit op het kabinet om snel met extra geld over de brug te komen. ‘De feiten die nu op tafel liggen over onder meer de forse toename van het aantal jongeren in de jeugdzorg, geven ons gelijk. Er moet snel wat gebeuren.’

Een van de aannamen bij de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten was dat jongeren minder vaak zouden worden doorverwezen naar ‘dure’ specialistische hulp. Het idee was dat gemeenten met hun wijkteams de jongeren met problemen eerder zouden signaleren en dan met lichtere hulp zouden kunnen helpen. Dat blijkt in de praktijk niet zo te werken. De wijkteams speuren jongeren met problemen op, die vroeger onder de radar bleven.

Sommige gemeenten bezuinigen op de jeugdzorg zelf door de tarieven voor de jeugdzorgaanbieders te verlagen. Hierdoor raken jeugdzorginstellingen in de problemen. Hun personeel raakt overbelast en faillissementen dreigen. Ook proberen veel gemeenten het aantal doorverwijzingen naar specialistische zorg te beperken door ‘praktijkondersteuners jeugd’ bij huisartsen aan te stellen; die moeten kijken of de jongeren ook met lichtere zorg te helpen zijn.
 
Hogere belasting, lagere subsidie
Andere gemeenten verhogen de belastingen, zoals Midden-Groningen, dat de ozb verhoogt met 10 procent. Goirle overweegt afbouw van de subsidie van 3 ton aan de muziekschool. Hellendoorn heeft een uitgebreid pakket aan besparingen gepresenteerd, met onder meer een versobering van de bijzondere bijstand, minder onderhoud van bruggen, tunnels en speelplaatsen en een bezuiniging op het leerlingenvervoer. De gemeente Utrechtse Heuvelrug is zelfs bereid de burgemeesterswoning te verkopen.

De gemeente Midden-Delfland schrapt budget voor evenementen, waardoor er onder meer geen tribune meer gebouwd kan worden voor het varende bloemencorso. ‘We bezuinigen ook op jeugdzorg’, zegt een gemeentewoordvoerder. ‘Maar de tekorten zijn zo groot dat al onze uitgaven nu ter discussie staan, behalve onderwijs en veiligheid, en onze wettelijk verplichte taken.’   

Bron: volkskrant.nl

Lees meer >>