“April is de wreedste maand – die de seringen doet groeien uit dode grond”, dichtte T. S. Eliot in 1922. Niet iedereen wordt blij als de natuur herleeft. In de lente plegen zelfs (iets) meer mensen zelfmoord dan in de rest van het jaar – met uitzondering van de maand januari. Bestaat er dan echt zoiets als een voorjaarsdepressie?

“Seizoensverandering kan ons biologische systeem verstoren”
Dat een verandering van het seizoen ons biologische systeem kan verstoren en daarmee depressies kan uitlokken, staat wel vast, zegt Marcus Huibers, hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. “Het is typisch voor de winter. We weten vrij zeker dat het donkeren van de dagen seizoensgebonden depressies kunnen uitlokken. Naarmate je verder van de evenaar verwijderd raakt, komt het vaker voor. Rond de evenaar kennen ze het fenomeen niet. Dat is een sterke aanwijzing”, aldus Huibers, die patiënten behandelt met complexe depressies. “Bij seizoensgebonden depressies reageren patiënten meestal goed op lichttherapie. Ook dat is een aanwijzing dat het seizoen – gebrek aan licht – een rol speelt.”

Het voorjaar zal nooit de enige oorzaak zijn
Of ook het voorjaar depressies kan uitlokken, is niet zeker. “Het verschijnsel wordt genoemd in alle leerboeken, maar daar blijft het bij”, vertelt Huibers. “Met de term voorjaarsdepressie heb ik trouwens wel moeite. Een seizoensgebonden depressie is geen dipje of een paar sombere dagen. Het is een ernstige aandoening, vaak met jaarlijks terugkerende klachten. En het voorjaar zal nooit de enige oorzaak zijn. Het zal altijd ook een reactie zijn om wat er om je heen gebeurt.”

Voor de winterdepressie is een biologische verklaring. Op donkere dagen wordt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine in de ochtend niet gestopt. Met als gevolg dat de patiënten slaperig, moe en lethargisch worden. Te veel melatonine zet mogelijk ook een rem op de productie van serotonine en noradrenaline. Stoffen die je nodig hebt om actief te kunnen zijn.

Een dergelijke biologische verklaring voor een voorjaarsdepressie is er niet. Toch wil Huibers het bestaan van een lente- of zomerdepressie niet helemaal uitsluiten. “Ik heb ooit onderzoek gedaan waarbij 18.000 mensen hun stemming bij moesten houden. Wij vonden geen enkel verband tussen stemming en het weer. Wat we wel zagen, was dat depressies in de zomer vaker voorkomen dan in de winter. Heel opvallend.”

Vitamine D 
Iets anders dat ons in de lente kan opbreken, is voorjaarsmoeheid als gevolg van een tekort aan vitamine D. Het zou deskundigen als Gertjan Schaafsma, emeritus hoogleraar Voeding en Levensmiddelen, niet verbazen als hele volksstammen in het voorjaar een fors vitamine-D-tekort hebben met spierslapte en vermoeidheid tot gevolg. “Al vanaf oktober is de zon bij ons te zwak om via de huid te worden omgezet in vitamine D. Als je niet heel gericht vette vis eet of een pilletje slikt, ligt een tekort in deze tijd van het jaar erg voor de hand”, aldus Schaafsma.

Maar voorjaarsmoeheid is geen depressie. Het gaat bovendien snel en vanzelf voorbij: vanaf half maart levert de zon weer vitamine D.

Bron: ggznieuws.nl / demorgen.be

Lees meer >>