De meeste Nederlandse kinderen blijken zeer gelukkig, ook in tijden van Corona met alle maatregelen. In een groot onderzoek van de Kinderombudsman geven kinderen die zonder grote problemen opgroeien hun leven gemiddeld een 8,3. Helaas zijn niet alle kinderen zo tevreden. Kinderen die opgroeien in een moeilijke situatie geven hun leven veel lagere cijfers. In gesloten instellingen geven kinderen  hun leven 'slechts' een 5,6. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer noemt het verschil van bijna drie punten schokkend. "De achterstand wordt zo wel heel groot."

Het onderzoek 'Als je het ons vraagt' wordt iedere twee jaar door de Kinderombudsman uitgevoerd. Tijdens het onderzoek kunnen  kinderen en jongeren van 8 tot 18 jaar oud een vragenlijst invullen. Daarbij kunnen ze onder andere aangeven hoe gelukkig ze zijn, maar ook wat ze belangrijk vinden bij een nieuwe lockdown en hoe de maatregelen hen getroffen hebben.

Bijna 2000 van hen vulden de lijst in. Dit jaar viel het onderzoek samen met de corona-uitbraak die Nederland nog steeds in zijn greep heeft. Scholen sloten hun deuren, bibliotheken gingen dicht en kinderen zagen elkaar wekenlang alleen via de computer.

Voor kinderen die in een gesloten instelling leven of voor kinderen die worden geconfronteerd met geweld thuis zijn de problemen vaak zo groot dat ze op een bijna onoverbrugbare achterstand komen.  Hun ontwikkelingskansen worden bedreigd. De Kinderombudsman komt met verschillende aanbevelingen waarmee hun kwaliteit van leven kan worden aangepakt. 

Hele samenleving moet helpen
De oplossingen daarvoor zoekt de Kinderombudsvrouw dan ook in alle hoeken van de samenleving. "Een kind dat het moeilijk heeft omdat hij opgroeit in armoede of ouders heeft die willen scheiden, heeft extra baat bij aandacht van z'n naasten: het is voor zulke kinderen veel vervelender om hele dagen thuis te blijven bij een lockdown. Daar moet Nederland bij een volgende crisis beter op inspelen: deze kinderen moeten wel weg kunnen. De school kan daar een rol in spelen, maar ook familie en vrienden moeten kinderen uit een situatie kunnen halen waarin ze 24 uur per dag met de problemen thuis worden geconfronteerd."

Geweld sneller signaleren
De kinderen waarover Margrite Kalverboer het heeft, geven hun leven gemiddeld een 7.2 zolang er 1 probleem is waaronder hun huishouden gebukt gaat. Dat lijkt een hoog cijfer, maar het ene probleem is het andere niet.. Zo geven kinderen met een zieke ouder hun leven gemiddeld een 7.9 terwijl kinderen die met geweld opgroeien hun leven een 6.6 geven. Problemen zetten de meeste kinderen op achterstand ten aanzien van hun zorgelozer opgroeiende leeftijdsgenoten. Voor de meeste van deze kinderen leidt dit nog niet tot ernstige problemen in de ontwikkeling. 

Dat is anders voor kinderen die opgroeien in een huis waar veel ruzie is en waar geweld voorkomt; zij lijken het grootste risico te lopen. "Kinderen krijgen een negatiever zelfbeeld als ze te maken krijgen met geweld. De oorzaak van een scheiding, of opgroeien in armoede zoeken kinderen niet altijd bij zichzelf. Dat is bij geweld veel vaker wel  het geval. Daarom moeten we écht beter worden in het signaleren en voorkomen van zulke situaties. Want bij veel kinderen die geweld meemaken wordt dit vaak nog niet gezien. Ook omdat kinderen het zelf als normaal onderdeel van hun opvoeding beschouwen. De school kan hierin een rol vervullen. In  burgerschapsonderwijs kunnen kinderen leren hoe een gewone opvoeding er uit ziet en  vertrouwenspersonen kunnen deze kinderen ondersteunen. Maar ook hier hebben we allemaal een verantwoordelijkheid. Als opa, oma, oom, tante, buurman of schoonfamilie."

Betere behandeling en onderwijs in gesloten instellingen
De kinderen in gesloten jeugdinstellingen zijn het negatiefst over hun leven. Ze geven er een 5,6 voor. Deels is dat misschien verklaarbaar  omdat het hier om een groep gaat die met grote problemen kampt en ze niet in vrijheid opgroeien, maar het gebrek aan mogelijkheden maakt hun situatie niet beter. Zeker tijdens een situatie als in dit voorjaar met de lockdown – waarbij bezoek niet mogelijk was en de dagindeling werd versoberd – werd het verblijf in de instellingen als uitzichtloos ervaren. De Kinderombudsman roept deze instellingen en het ministerie van Justitie en Veiligheid  en van VWS op de kwaliteit van deze instellingen op te krikken, bijvoorbeeld door kinderen meer omhanden te geven, een passende behandeling te bieden en ze aan te sluiten op het onderwijs dat het beste bij ze past en hen perspectief biedt. Kalverboer: "Ook kinderen die havo of vwo aankunnen komen in gesloten instellingen terecht. Toch is het bijna onmogelijk voor ze om onderwijs op dat niveau te volgen. Daarin schieten we echt tekort. Het is voor kinderen die uit een gesloten instelling komen al moeilijk genoeg om weer aansluiting te vinden op het dagelijks leven. Laten we er dan tenminste voor zorgen dat hun onderwijs optimaal aansluit op hun wensen en hun niveau."

Bron: dekinderombudsman.nl

Lees meer >>