Medewerkers met ADHD hebben dikwijls van jongs af aan afwijzingen ervaren. ‘Gevolgschade’ leidt vaak tot een laag zelfbeeld en slecht presteren. Ze verzuimen vaker en hebben daarnaast steevast werkgerelateerde problemen. Wat kun je als HR doen of adviseren als medewerkers en leidinggevenden worstelen met ADHD? XpertHRactueel geeft antwoord op deze vragen.

Casus
‘Tijdens een SMT-overleg (Sociaal Medisch Team, met HR, de bedrijfsarts en bedrijfsmaatschappelijk werk) bespreekt een manager een van haar medewerkers. ‘Ik heb het tijdelijke contract van Frank nog niet kunnen omzetten naar vast. Hij laat geen stabiel functioneren zien. Hij komt regelmatig te laat, verliest snel het overzicht van zijn werkzaamheden en heeft een slechte concentratie.’ Frank heeft haar vertelt dat bij hem ADHD is vastgesteld. Toen zijn kinderen gedragsproblemen kregen, bleken ze ADHD te hebben. Frank herkende zijn eigen gedrag en heeft zich onlangs laten diagnosticeren.De manager vraagt zich af wat ze kan doen. Hoe krijgt Frank weer grip op zichzelf? Wat is er nodig om zijn gedrag om te buigen? Hoe kan ze hem coachen naar een stabieler functioneren en naar een vast dienstverband?’

Welke problemen ervaren medewerkers met ADHD?
Soms lopen medewerkers met ADHD (al dan niet gediagnosticeerd) vast in hun werk. Ze hebben een bovengemiddeld ziekteverzuim en daarnaast steevast werkgerelateerde problemen. ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ook wel aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis genoemd. ADHD komt veel voor. Bekend is dat drie tot vijf procent van de kinderen het heeft en naar schatting minimaal één procent van alle volwassenen. Er lopen nog veel volwassenen rond met ADHD die niet gediagnosticeerd zijn maar al jaren tobben met allerlei klachten.

Secundaire problemen
In het werk zijn er vaak in eerste instantie problemen zichtbaar in taakgerichte vaardigheden, zoals moeite met plannen, structureren en werk afmaken. Medewerkers hebben zelf echter juist meer last van de ‘secundaire’ problemen. Frank, uit de casus, vertrouwt mij toe dat hij veel last heeft van onzekerheid, faalangst en problematische relaties.

Mensen met ADHD hebben dikwijls van jongs af aan afwijzingen ervaren. Ze waren druk, impulsief en bijdehand en moesten zich aanpassen. Het gevoel anders te zijn en niet te voldoen heeft effect op het gebied van welbevinden en zelfvertrouwen. Deze ‘gevolgschade’ leidt vaak tot een laag zelfbeeld en slecht presteren, maar ook bijvoorbeeld tot verslaving, depressie, angsten en burn-out.

Wat is er nodig om weer grip te krijgen op overprikkeling en onderprikkeling?
Medewerkers met ADHD kunnen moeilijk het evenwicht bewaren tussen snelle onderprikkeling en snelle overprikkeling. Dit zijn aspecten die het functioneren van het autonome zenuwstelsel beïnvloeden. Op het werk is de snelle overprikkeling voor iedereen het meest zichtbaar. Iemand kan niet goed nadenken, plannen, contact maken, leren en ontwikkelen. Vaak wordt er bij de begeleiding van ADHD’ers gefocust op deze overprikkeling: iemand zal zich moeten leren afsluiten voor zijn omgeving of zal zijn taken moeten afbakenen. Dat is echter in de werkcontext niet altijd handig.

Reguleren van prikkels
Als de overprikkeling onder controle is ontstaat er spoorslags de verveling ofwel onderprikkeling. Hierdoor komt het verlangen naar afwisseling, meer informatie, uitdaging en ruimte weer naar boven. Bij ADHD’ers is de bandbreedte tussen onderprikkeling en overprikkeling smal. Het evenwicht is snel verstoord. De aanpak van het ADHD-centrum Nederland/ADHD & Werk is niet alleen maar gericht op prikkelreductie maar met name op het reguleren van de prikkels. Als ook Frans zich bewust wordt van deze twee uitersten, zal hij persoonlijk kunnen ontdekken hoe hij zijn eigen bandbreedte groter maakt en dit te vertalen naar zijn werksituatie. En dat is altijd maatwerk.

Wat kun je als HR doen om medewerkers met ADHD het beste te begeleiden en te adviseren?

1. Ga het gesprek aan en bespreek het gedrag wat je ziet. Doe dit nieuwsgierig, zonder oordeel;
2. Focus niet alleen op het aanpakken van het drukke gedrag (overprikkeling), wees je bewust van de afwisseling van onderprikkeling en overprikkeling;
3. Heb begrip voor de in een mensenleven opgebouwde aanpassingsmechanismen van mensen met ADHD;
4. Richt je op het (her)ontdekken van kwaliteiten van medewerkers met ADHD;
5. Schakel tijdig deskundige hulp in om verzuim te voorkomen of terug te dringen en het functioneren te verbeter

Bron: ggznieuws.nl/ xperthractueel.nl

Lees meer >>