Nu de overstapperiode voor zorgverzekeringen aanbreekt, heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een marktscan haar zorgen geuit over het ruime aanbod aan zorgverzekeringen. De NZa becijferde dat consumenten in 2016 kunnen kiezen uit 1136 combinaties van basisverzekeringen en aanvullende verzekeringen. Als ze de opties voor het eigen risico includeren zijn er zelfs 5940 keuzemogelijkheden.

De NZa is bang dat de consument door de bomen het bos niet meer ziet en geen gegronde keuze meer kan maken. Dit kan overstappen naar een andere verzekering belemmeren, terwijl het bestaan van concurrentie tussen zorgverzekeraars juist een belangrijk uitgangspunt van het huidige verzekeringsstelsel is. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) vindt dat er sprake is van schijnconcurrentie, omdat 90% van de markt in handen is van 4 verzekeraars.

Het ruime aanbod van polissen leidt volgens de NZa niet alleen tot onoverzichtelijkheid, maar ook tot prijsdiscriminatie voor bepaalde groepen. Zorgverzekeraars kunnen zich met scherpe prijzen bijvoorbeeld richten op de ‘goedkopere’ groep hoger opgeleiden, zoals verzekeraar Promovendum doet. Ook met welkomstcadeaus kunnen zorgverzekeraars zich op een bepaalde groep richten. In de marktscan staat dat een financiële tegemoetkoming, zoals korting, daarom de voorkeur krijgt. De NZa zal dit fenomeen tijdens de overstapperiode gaan onderzoeken.

Consumenten kunnen alleen een gegronde keuze maken als zij het aanbod van de verzekeraars kunnen vergelijken. Vergelijkingssites als www.zorgkiezer.nl en www.zorgwijzer.nl kunnen het kiezen vergemakkelijken. Er is echter geen inzicht in de manier waarop deze sites resultaten ordenen en hoe zij hun inkomsten verwerven. Daarom blijft het onduidelijk of vergelijkingssites niet gewoon gesponsord worden door verzekeraars zelf. Minister Schippers haakt hier op in met de aankondiging van een beleidsregel die in november 2015 ingevoerd wordt. Deze beleidsregel, ‘Informatieverstrekking via vergelijkingssites’, legt verzekeraars die een overeenkomst sluiten met een vergelijkingssite de verplichting op om zorg te dragen voor de juistheid van de informatie die deze site verstrekt.

Patiëntenfederatie NPCF speelt in op het keuzeprobleem met een keuzegids die consumenten wegwijs maakt in de wereld van zorgverzekeringen. De keuzegids geeft basale informatie over het zorgstelsel in Nederland, de verschillende soorten verzekeringen en details waar consumenten op moeten letten bij het kiezen van een polis.