Depressiviteit van moeders kan negatieve gevolgen hebben voor de emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Een positieve vader-kindrelatie kan in een dergelijke situatie het gezinspatroon gezond houden. Het is voor het eerst dat de vaderrol op deze manier is onderzocht.

Verschillende studies hebben aangetoond dat een gezin waarin de moeder lijdt aan een postnatale depressie een lagere cohesie heeft, minder warmte en expressiviteit vertoont en meer conflicten, rigiditeit en controle. Aangezien 15-18% van de vrouwen in de industriële samenleving en tot 30% in de ontwikkelingslanden aan een depressie leiden, is het van belang om zicht te krijgen op de gevolgen hiervan bij de kinderen.

Prof. Dr. Ruth Feldman en haar collega’s van de afdeling psychologie en Leslie en Susan Gonda (Goldschmied) van het multidisciplinaire Brain Research Center van de Israëlische Bar-Ilanuniversiteit hebben voor het eerst onderzocht of vaders de negatieve effecten van de depressie van moeder op gezinsniveau kunnen modereren. Speciaal aan het onderzoek was de manier waarop er is gekeken naar familieprocessen. Er werd in de gezinnen met depressieve moeders en jonge kinderen direct geobserveerd wat de effecten zijn van moederschap, vaderschap en hoe de gezinspatronen zijn.

Sensitief ouderschap
Tijdens de eerste jaren van het leven van een kind is sensitiviteit het belangrijkste onderdeel van de ouderlijke stijl waardoor de emotionele en sociale ontwikkeling van het kind wordt beïnvloed. Sensitieve ouders zijn afgestemd op de behoeften van hun kind en benaderen hen op een responsieve en niet-intrusieve manier. Ouders die wel intrusief zijn, dringen zich op en nemen taken over van het kind die het eigenlijk al zelfstandig zou kunnen uitvoeren. Deze ouders volgen hun eigen agenda en tonen minder respect voor hun kind.

Minder cohesie
Feldman voerde een longitudinale studie uit bij een zorgvuldig gekozen steekproef van depressieve vrouwen, die herhaaldelijk werden beoordeeld voor depressie in het eerste jaar na de bevalling, en wanneer het kind de leeftijd van zes jaar had bereikt. De families werden thuis bezocht en er werden opnames gemaakt van moeder-kind, vader-kind en ouder-kind interacties.

In Feldmans studie lieten de depressieve moeder weinig sensitiviteit en veel intrusief gedrag zien. De kinderen waren minder betrokken op hun moeder. Veel partners van de depressieve moeders toonden eveneens een lage sensitiviteit en een hoge intrusiviteit Hierdoor liet het gezin minder cohesie zien en waren ze niet erg harmonieus, warm en coöperatief.

Vaderschap als buffer
Maar bij de partners die zich wel sensitief opstelden en die zich op hun kinderen richtten, was dit anders. De depressie van de moeder was dan niet langer een voorspeller voor een lage gezinscohesie. Feldman concludeert: "Als vaders investeren in het ouderschap en in de vader-kindrelatie, ook al krijgen ze weinig steun van hun depressieve partner, kan het vaderschap een buffer vormen. Deze opstelling kan ervoor zorgen dat, ondanks de depressie van moeder, de gezinssfeer goed blijft.

Ontwikkelen interventies
Het is dus van groot belang  van groot belang dat er wordt gekeken naar de potentiële bijdrage van de vader aan het welzijn van het gezin. Dit kan door interventies te ontwikkelen waarbij vaders wordt geleerd sensitiever te reageren. Maar ook door maatregelen te nemen waardoor vaders in de gelegenheid worden gesteld om de gezinspatronen gezond te houden. Op deze manier kunnen de negatieve effecten van de depressie van een moeder op de ontwikkeling van haar kinderen voor een groot deel worden tegengegaan.

Bron: vakbladvroeg

Lees meer >>